Stap 8
Onderhoud van het aquarium
Aquarium en natuur
Een aquarium is, net als in de natuur, één groot samenwerkend organisme. Planten zijn in de stikstofcyclus afhankelijk van de dieren en bacteriën omdat nitraat een belangrijke voedingsbron is.
De dieren scheiden in relatief kleine mate Co2 af via de ademhaling welke ook een koolstofbron is voor planten. Dieren hebben zuurstof nodig welke door planten wordt geleverd en de vervuilen het water waar micro organismen en de filter bacteriën op hun beurt weer van bestaan die er uiteindelijk weer nitraat van maken.
Het verschil
Het grote verschil met de vrije natuur is dat ons aquarium een afgesloten systeem is waarbij de dieren, in verhouding tot de natuur, vele malen dichtbevolkter leven.
Waar de natuur zichzelf reinigt heeft het aquarium hulp van buitenaf nodig. Als wij als houder van het aquarium niet zouden ingrijpen zou het aquarium steeds verder vervuilen en het water steeds verder verdampen net zolang totdat de omgeving onleefbaar wordt voor onze dieren en planten.
Het aquarium heeft dus regelmatig onderhoud nodig en is onderdeel van de hobby. Afhankelijk van de bezetting van je aquarium zijn er twee scenario’s waaruit je kunt kiezen:
• Onderhoud op basis van waterwaarden meten
• Vast periodiek onderhoud
Onderhoud
Bij het doen van onderhoud op basis van meting ga je water verversen op het moment dat een nitraatwaarde van 25mg/liter wordt bereikt. In de praktijk houdt dit in dat er om de week zal worden ververst. Nadeel voor de beginnende hobbyist is dat dit in de praktijk snel vergeten wordt.
Wij adviseren om een routine op te bouwen zodat het onderhoud een vaste plek in jouw agenda krijgt en er een goede gewoonte inslijt.
Het onderhoud is het best te doen aan de hand van een logische vaste volgorde of onderhoudsprotocol waarbij alles valt en staat bij hygiënisch werken.
TIP 18: Neem de tijd voor het onderhoud en geniet van het moment. Door een vast moment in de week te nemen hoef je je niet te haasten en kun je het onderhoud met liefde en aandacht doen.
Hygiëneregels
Werk altijd met spullen bedoeld voor enkel het aquarium zoals emmers en slangen.
Meerdere aquaria? Zorg voor aparte emmers
Doe je horloge en ringen af en was je handen onder de kraan met een nagelborsteltje maar zonder zeep.
Controleer of je geen wondjes hebt aan je handen die in contact kunnen komen met het aquariumwater. Er zitten altijd ziekteverwerkkers in het water en deze kunnen in sommige gevallen zorgen voor huidproblemen. Zolang je de hygiëneregels in acht neemt hoef je hier niet bang voor te zijn.
Inspectie van het aquarium
Nu je alle spullen verzameld hebt en er helemaal klaar voor bent beginnen we het onderhoud met het visueel inspecteren van het aquarium. Het is aan te raden om een logboek te gebruiken zodat je de ontwikkeling van je aquarium kan teruglezen in geval van problemen. Hieronder een inspectie checklist om bij de hand te houden en eventueel af te vinken voor de beginnende aquariaan:
o Controleer of alle apparatuur zoals verlichting, pomp en verwarming naar behoren werken.
o Check de stroming in het aquarium. Planten zouden een klein beetje moeten bewegen door het hele aquarium.
o Controleer de temperatuur van het water.
o Check de gezondheid van je dieren. Nu je ze niet voert zouden zij zich natuurlijk moeten gedragen.
o Check de staat van de planten. Moet er worden gesnoeid ? Staan ze er mooi bij ?
o Check of er zichtbaar alg aanwezig is. Op de ramen maar ook op planten en decoratie
Na inspectie is duidelijk wat de taken betreffende het onderhoud zijn en gaan we aan de slag. Ook hieronder wederom een checklist die je kunt gebruiken om er zeker van te zijn dat je het onderhoud in de juiste volgorde doet en geen punten overslaat:
o Bescherm de vloer tegen eventueel morsen van water middels een plastic zeil.
o Weet van te voren hoeveel emmers water je uit het aquarium haalt. Dit is voor later onderhoud belangrijk. Wij adviseren om 20 a 25% per week te wisselen. Bereken hoeveel emmers dit voor jouw aquarium zijn.
o Haal de stekker van de pomp en verwarming uit het stopcontact voordat je met je handen in het water gaat. Elektriciteit en stroom gaan niet samen en kan in geval van een defect aan de apparatuur levensgevaarlijk zijn.
o Hevel een kleine hoeveelheid water uit het aquarium om te voorkomen dat het aquarium overloopt wanneer je erin aan het werk gaat.
o Maak de ramen schoon met een pasje. Pas op dat, wanneer je dicht bij het substraat komt, je geen zand of grind tussen het pasje en het glas krijgt. Dit maakt lelijke krassen.
o Snoei, wanneer nodig, de planten
o Gebruik nu de hevel met vuilklok om de bodem te reinigen en de losse plantenresten af te voeren in een emmer.
o Wanneer de doorstroming niet optimaal is vul je een emmer met aquariumwater waarin je de filtersponzen uitspoelt. Knijp de sponzen een aantal keer onderwater uit en doe ze terug in het filter. Wij raden aan om, bij verminderde doorstroming, telkens de helft van je sponzen uit te spoelen. Dit om te voorkomen dat er teveel van de bacteriecultuur verloren gaat. Spoel de filtersponzen NOOIT onder de kraan uit. Ook dit zal resulteren in het verlies van die belangrijke bacteriën die het biologisch evenwicht in stand houden.
o Vul het aquarium bij met water dat op temperatuur is gebracht. Dit kan op twee manieren: Je zet twee dagen van te voren jerrycans klaar die op kamertemperatuur komen of je gebruikt verwarmd water uit de kraan. In het laatste geval check je met de hand op gevoel of het water op gelijke temperatuur is met die van het aquarium. Voeg na het gebruik van de warmwaterkraan een waterverbeteraar toe die eventuele sporen van koper uit de warmwaterleiding elimineren. Te hoge koperwaarden zijn zeer giftig voor het onderwaterleven. Verder is het belangrijk dat de temperatuur na bijvullen niet meer afwijkt dan 15% van de ingestelde temperatuur.
o Haal de kalkresten van de verlichting en eventuele dek-ruit. Wanneer water verdampt blijft er een laagje kalk over en over tijd bouwt dit op zodat het licht niet meer goed doordringt. Gebruik hiervoor nooit schoonmaakmiddelen maar een doekje met aquariumwater.
o Reinig de buitenzijde van het aquarium, wederom zonder gebruik te maken van schoonmaakmiddelen.
o Doe alle stekkers terug in het stopcontact en controleer of alles werkt.
o Voeg eventueel plantenvoeding toe
o Geniet van jouw verzorgde aquarium !
Op een rijtje
- Geef onderhoud een vaste plaats in jouw agenda
- Houd je aan de hygiëneregels
- Inspecteer het aquarium voordat je met het onderhoud begint
- Pleeg het onderhoud volgens het vaste protocol
- Neem nooit risico's met water en elektriciteit. Werk veilig!
- Onderhoud hoort bij de hobby, neem de tijd en geniet ervan.
Stap 1
Oriëntatie en aanschaf van het aquarium
Stap 3
Aquarium inrichting
Stap 4
Ingebruikname van het aquarium
